Bir hisse senedini seçerken “Ben bu piyasayı çözerim!” diye düşündünüz mü, ya da zar attığınızda “Şans bende!” hissiyle mi hareket ettiniz? İşte bu, kontrol yanılgısı önyargısı (illusion of control) denen bir zihinsel tuzak! Psikoloji ve davranışsal finansın…
DEVAMINI OKU
Giriş: Kazancı Tuttuk, Zararı Bıraktık mı? Bir hisse senedi kâr ettiğinde hemen satıp “Güvendeyim!” dediniz mi, ama zarar eden bir varlığı “Belki yükselir” diye tutmaya devam ettiniz mi? İşte bu, satış eğilimi önyargısı (disposition effect) denen bir…
DEVAMINI OKU
Giriş: Pişmanlıktan Kaçarken Fırsatları mı Kaçırıyoruz? Bir hisse senedi almayı düşündünüz ama “Ya düşerse, pişman olurum!” diye vazgeçtiniz mi? Ya da zarar eden bir yatırımı satmamak için ertelediniz mi, çünkü satarsam “keşke satmasaydım” diye düşünmekten…
DEVAMINI OKU
Bir hisse senedinin fiyatı düşerken “Hemen satmalıyım!” diye paniklediniz mi? Ya da bir mağazada “%50 indirim” yazısını görünce düşünmeden alışveriş yaptınız mı? Bu kararların ardında zihninizin iki farklı çalışma modu yatıyor: Sistem 1 ve Sistem 2. Nobel ödüllü…
DEVAMINI OKU
Giriş: Son Gördüklerimiz Kararlarımızı mı Yönetiyor? Bir hisse senedi son bir ayda %20 yükseldi diye “Bu tren kaçar!” deyip yatırım yaptınız mı? Ya da geçen haftaki bir haber yüzünden piyasanın çökeceğini mi düşündünüz? İşte bu, yakınlık…
DEVAMINI OKU
Giriş: Değişime Neden Direniyoruz? Portföyünüzü yıllardır aynı hisselerle mi tutuyorsunuz, çünkü “bildiğim iyidir” mi diyorsunuz? Ya da bir banka hesabını değiştirmek size gereksiz bir zahmet gibi mi geliyor? İşte bu, statüko önyargısı (status quo bias) denen psikolojik…
DEVAMINI OKU
Giriş: Sahip Olduklarımıza Neden Aşırı Değer Biçeriz? Evinizi satmaya karar verdiniz, ama gelen teklifler “Bu ev bu kadar etmez mi?” dedirtti mi? Ya da portföyünüzdeki bir hisseyi, zarar etse bile “Bu benim hissem!” diye tutmaya…
DEVAMINI OKU
Giriş: Kelimeler Kararlarımızı Nasıl Şekillendiriyor? Bir yatırım fırsatını “%90 başarı şansı” olarak mı, yoksa “%10 başarısızlık riski” olarak mı duydunuz? Aynı bilgi, ama hangisi sizi daha çok etkiledi? İşte bu, çerçeveleme etkisi (framing effect) denen…
DEVAMINI OKU
Giriş: Zihnimizin Hızlı Yargı Tuzağı Bir uçak kazası haberi gördükten sonra uçmaktan korktunuz mu? Ya da sosyal medyada herkesin konuştuğu bir hissenin “kesin yükseleceğini” düşünüp yatırım yaptınız mı? İşte bu, erişilebilirlik yanılgısı (availability heuristic) devrede!…
DEVAMINI OKU
Kalabalığa Uyup Treni mi Kaçırıyoruz? Sosyal medyada herkesin konuştuğu bir hisse senedini görünce “Herkes alıyorsa, ben de almalıyım!” diye düşündünüz mü? Ya da bir kripto para çılgınlığında, analiz yapmadan sırf “kaçırmayayım” diye yatırım yaptınız mı?…
DEVAMINI OKU